A. TANGGAPAN ISI TEKS
Serat Wedhatama (serat mangenani ajaran utama) nggih niku
satunggaling rumpaka sastra Jawa Enggal kang saget digolongaken minangka
moralistis-didaktis kang sekedik dipengaruhi islam. Rumpaka punika secaos
formal diserat dening ngarso dalem ingkang Wicaksana Kanjeng Gusti Pangeran
Adipati Arya Sri Mangkunegoro IV. Raja ing keraton Mangkunegaraan Solo.
Isi Serat
Wedhatama ngrupiaken falsafah kagesangan, kados dene tenggang rasa, tepa
salira, kepripun dados janma kang sampurna, nglampahaken agami secaos bijak,
lan dados tiyang kang gadah watek ksatria.
B. TEKNIK PENULISAN TEMBANG PANGKUR
Tata carane
nulis tembang macapat :
Tata carane gawe
tembang macapat supaya gampang kudu ngertos urut-urutane, yaiku:
- Temtokno lan tulisen ngegani gagasan opo sing arek inggawe tembang.
- Temtokno tembang opo sing arep kogawe, opo mijil,opo pangkur, lan liya-liyane.
- Tulisen guru gatra, guru wilangan lan guru lagune.
- Gawena ukara-ukara (kalimat) kang salaras karo paugerane tembang macapat.
- Titinen maneh tembung-tembunge lan ukara=ukara kang kogawe mau, kudu cocok karo paugerane tembang sing kogawe.
C. TEKNIK PENYUNTINGAN TEMBANG PANGKUR
Catatan :
Saben tembang
macapat terikat saka  ‘aturan’ sing
nggawe beda saben-saben, yaiku :
Ø   Guru Gatra : Arane cacahing larik/ baris saben
padha(bait). Dadi guru gatra tembang macapat pangkur iku 7 gatra.
Ø  Guru Wilangan :
Araning cacahing wanda saben gatra/ baris(jumlah suku kata). Dadi guru wilangan
tembang macapat pangkur adalah 8, 11, 8, 7, 12, 8, 8.
Ø  Guru Lagu : Araning
tibaning swara ing saben pungkasaning gatra. Dadi guru lagu tembang macapat
pangkur adalah a, i, u, a, u, a, i.
Ø  Watak : ‘Sifat’ saben
tembang, iso sedih, gembira, seneng, lsp. Dadi watak tembang macapat pangkur
adalah : sereng, galak, pas kanggo nyampeake petuah, permulaan kanggo perang.
Ø  Guru Wilangan lan Guru
Lagu niku digabung saben baris(gatra). Dadi guru wilangan lan guru lagu tembang
macapat pangkur adalah 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i.
D. TEKNIK PENYAJIAN TEMBANG PANGKUR BAIK SECARA TULISAN ATAU
LISAN
PANGKUR
Mingkar-mingkuring
angkara
Akarana,
karenan mardi siswi
Sinawung
resmi ning kidung
Sinuba
sinukarta
Mrih
kertarta, pakartining ngelmu luhung
Kang
tumrap ning tanah jawi
Agama-ageming,
aji
ü  Guru Gatra : 7.
ü   Guru Wilangan/ Guru Lagu : 8a, 11i, 8u, 7a,
12u, 8a, 8i.
ü  Watak : Sereng,
galak, pas kanggo nyampeake petuah, permulaan perang.
SUMBER
·       
Buku Gegaran Nyinau Basa
Jawa 1 Kelas X SMA/SMK/MA
 
Sangat bermanfaat sekali, terimkasih👌
BalasHapusTerimakasih sudah berbagi ilmu
BalasHapus👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍
BalasHapusnice
BalasHapusBarokallah.. Semoga bermanfaat
BalasHapusPa da ja ya nya
BalasHapus